Children Playing with Colored Liquids inside the Container

Wzbudzanie i hamowanie zachowań prospołecznych

W tej części naszych rozważań, w której zaprezentowaliśmy model regulacji zachowań agresywnych, zwracaliśmy uwagę’na skomplikowany, dialektyczny charakter tej regulacji. Stwierdziliśmy bowiem, że te same struktury, które mogą stać się źródłem motywacji agresywnej, mogą także generować siły agresję blokujące. Wydaje się, iż ze zjawiskiem podobnego typu możemy także spotkać się w przypadku zachowań prospołecznych. Oczywiście, od razu nasuwa się logiczny wniosek, iż w sytuacjach, gdy wzbudzona zostanie motywacja agresywna wobec obiektu, tym samym zostanie wzbudzona regulacja antagonistyczna wobec motywacji prospołecznej: jeśli chcę komuś zaszkodzić, to oczywiście niechętnie mu pomogę. Ale wydaje się, iż można mówić również o bardziej specyficznym zjawisku — wzbudzaniu i tłumieniu motywacji prospołecznej przez te same instancje regulacyjne. Mechanizmy Popędowo-Emocjonalne mogą być ważnym wyznacznikiem gotowości do pomagania — jak wiemy, procesem pośredniczącym jest tu empatia. Ale jednocześnie ta sama struktura może być źródłem procesów przeciwstawnych. Może stać się tak w przypadku, gdy wobec tego samego obiektu, który jest obiektem współczucia, wzbudzone zostaną inne silne popędy. Takim przykładem może być wzbudzenie wstrętu, awersji. Jeśli pomocy wymaga człowiek, który jednocześnie budzi w nas obrzydzenie, wstręt, repulsję — wtedy ta motywacja może być silnym antagonistą empatii. Spróbujmy użyć przykładu literackiego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *